Omotenashi hay “sự hiếu khách của người Nhật” là sự kết hợp giữa thói quen lịch sự và mong muốn hòa hợp, tránh mâu thuẫn. Đây là một phong cách sống ở Nhật Bản. 

Người dân thường đeo khẩu trang y tế để tránh lây bệnh cho người khác. Hàng xóm tặng các túi bột giặt trước khi bắt tay vào xây nhà - với ý nghĩa giúp bạn giặt sạch quần áo khi dính phải bụi bẩn bay ra từ công trình. 

Nhân viên trong cửa hiệu và nhà hàng sẽ đón bạn với một cái cúi đầu và câu chào nông nhiệt. Họ đặt một tay dưới tay bạn khi đưa lại tiền thừa để tránh làm rơi bất cứ đồng xu nào. Và khi bạn rời cửa hàng, thường thì họ sẽ đứng ở cửa và cúi đầu chào cho tới khi bạn đi khỏi. 

Dường như máy móc cũng thực hiện Omotenashi: cửa taxi tự động mở khi khách tới, thang máy xin lỗi khi để bạn chờ lâu, và khi bạn vào nhà vệ sinh nắp bồn cầu sẽ bật lên. 

Trong văn hóa Nhật Bản, người càng xa cách với một nhóm nào đó thì càng được đối xử lịch sự, nhất là người nước ngoài. Tuy nhiên, Omotenashi không chỉ dừng lại ở việc cư xử lịch thiệp với khách, mà còn thấm nhuần trong cuộc sống thường ngày của người Nhật và được dạy cho trẻ em từ rất sớm. 

Nhiều người lớn lên với câu ngạn ngữ: “Sau khi ai đó làm điều gì tốt cho chúng ta, chúng ta nên làm điều tốt với người khác. Tuy nhiên, nếu ai đó làm điều xấu với chúng ta, chúng ta không nên làm thế với người khác”. Có lẽ chính quan niệm này đã giúp người Nhật giữ lịch sự mọi lúc mọi nơi. 

Theo giáo sư Isao Kumakura, phần lớn phép tắc của người Nhật bắt nguồn từ các nghi lễ trang trọng trong tiệc trà và võ thuật. Trên thực tế, từ “omotenashi” bắt nguồn từ tiệc trà. Chủ tiệc trà cố gắng hết sức để tạo không khí giúp khách thư giãn, tỉ mỉ chọn kiểu bát, hoa và cách trang trí thích hợp nhất mà không mong mỏi được đáp lại. Các khách mời nhận thức rõ nỗ lực của chủ nhà, và đáp lại bằng thái độ tôn trọng. Cả chủ và khách tạo ra môi trường hòa hợp và tôn trọng lẫn nhau, theo niềm tin rằng việc tốt cho cộng đồng quan trọng hơn nhu cầu cá nhân.

Tương tự, sự lịch sự và lòng trắc ẩn là giá trị cốt lõi của Bushido - nguyên tắc của các samurai. Các nguyên tắc này đề cao danh dự, kỷ luật và đạo đức, cũng như cách làm đúng mọi thứ, từ cúi đầu tới phục vụ trà. Quy tắc dựa trên thiền của Bushido yêu cầu một người biết kiểm soát cảm xúc, tĩnh tâm và tôn trọng người khác, kể cả kẻ thù. Bushido trở thành nguyên tắc chung cho xã hội.

Điều tuyệt vời là khi tiếp xúc với nhiều người lịch sự như vậy, bạn sẽ thấy mình cư xử tốt hơn, hòa nhã và văn minh hơn, như nộp ví nhặt được cho cảnh sát, mỉm cười nhường đường cho người khác, không vứt rác bừa bãi và không bao giờ to tiếng nơi công cộng. 


-----------------

• Nguồn: Theo Zing.vn
• Thực hiện: Trà My, Hoàng Dương

Nếu các bạn có tâm sự muốn chia sẻ hay muốn hợp tác với chúng tôi, vui lòng liên hệ camxuc@i-com.vn.