Sâu dưới R'lyeh - thành phố đá bị chôn vùi dưới đáy biển Thái Bình Dương là một đấng quyền năng với sức mạnh không thể tưởng tượng được. Ngay cả khi chỉ nhìn vào vẻ ngoài của sinh vật này, bạn cũng không thể nào giữ được sự tỉnh táo. Truyền thuyết cho rằng, hắn nằm yên dưới những cơn sóng và chờ cho đến khi các tinh tú trên bầu trời liên kết lại với nhau sẽ bắt đầu trỗi dậy để đòi lại vị trí của mình trên mặt đất.

Đó chính là Cthulhu - quái vật trong trí tưởng tượng của H.P. Lovecraft - một trong những tác giả nổi tiếng nhất của dòng văn học viễn tưởng. Tuy nhiên, sau nhiều bằng chứng được tìm ra bởi các nhà nghiên cứu, Cthulhu lại là một quái vật có thật và được cho là một phần của chuỗi bí ẩn liên quan đến các sinh vật ngoài Trái Đất mà sức mạnh và khả năng của chúng vượt ra ngoài tầm hiểu biết của con người. Mặc dù Cthulhu chỉ là một trong những sinh vật được sinh ra từ trí tưởng tượng và được vẽ ra bởi ngòi bút của Lovecraft nhưng tác giả này cũng duy trì niềm tin ở một mức độ tương đối về sự tồn tại của Cthulhu cũng như bí mật về cái chết của ông chú mình. Thực tế, nhiều người tin rằng, Cthulhu là con quái vật đã được xuất hiện trong bộ phim Cloverfield (Thảm họa diệt vong) rất nổi tiếng.

Trong bài viết này, người đọc sẽ được cung cấp rất nhiều thông tin thú vị về Cthulhu, nguồn gốc, các bí ẩn, tìm hiểu về tục thờ cúng Cthulhu và vị trí của Cthulhu trong văn hóa đại chúng.

Trước khi tìm hiểu về nguồn gốc, những truyền thuyết và làm thế nào mà Cthulhu có thể liên lạc với con người thì hãy cùng tìm hiểu cách đọc tên của quái vật này.

Bạn đọc Cthulhu như thế nào? Bạn nói "kuh-THOO-loo", tôi nói "kuh-TOO-loo".

Lovecraft giải thích rằng ngôn ngữ của những người cổ không giống với cách diễn đạt của con người nên bất kỳ nỗ lực để phát âm đúng tên của Cthulhu dường như chỉ là gần đúng. Một cách đọc được đề xuất nhiều nhất là "khûl-lhoo", tuy nhiên, cách đọc phổ biến nhất vẫn là "kuh-THOO-loo".

Thủy quái Thái Bình Dương Cthulhu là gì?

Tên gọi Cthulhu xuất hiện lần đầu tiên trong truyện ngắn The Call of Cthulhu (Tiếng gọi Cthulhu) được viết bởi nhà văn H.P. Lovecraft vào năm 1926, mặc dù không hề có một nhân vật nào trong câu chuyện được xác nhận là có trong thực tế cả. Cthulhu trong cuốn sách này chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng hoặc chỉ xuất hiện trong những giấc mơ của tác giả. Người dẫn chuyện nói rằng bức tượng Cthulhu, một phần nào đó, giống với bạch tuộc, rồng và con người hoặc một sinh vật có hình hài giống con người. Từ mô tả này, các họa sĩ và nhà điêu khắc đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm mô tả quái vật với đầu giống bạch tuộc (với các xúc tua) và một đôi cánh khồng lồ được gắn ở sau lưng để miêu tả về Cthulhu.

Lovecraft không miêu tả nhiều về quái vật Cthulhu. Tác giả đề cập đến Cthulhu đã từng kiểm soát Trái Đất và một ngày nào đó, quái vật này sẽ quay trở lại hành tinh xanh để tiếp tục thực thi sứ mệnh này. Theo diễn biến câu chuyện, người dẫn chuyện đã khám phá ra rằng Cthulhu bị giam trong một thành phố đá nằm sâu dưới đáy đại dương nhưng một trận động đất bất ngờ đã khiến một phần của thành phố nổi lên trên mặt nước. Mặc dù Cthulhu không bị đánh thức nhưng nó có thể truyền tín hiệu tới bộ não của một số sinh vật và những người đặc biệt (những người sở hữu bộ não có khả năng "miễn dịch" với ảnh hưởng của Cthulhu). Phần cuối câu chuyện cũng tiết lộ, sau một cơn bão khủng khiếp, thành phố một lần nữa lại bị đẩy xuống đáy biển và Cthulhu lại quay trở về với nơi thuộc về nó.

Câu chuyện này cũng giới thiệu đến phong tục thờ cúng Cthulhu bởi một nhóm người tin rằng Cthulhu chắc chắn sẽ trở lại và sứ mệnh mà nó đảm nhiệm thôi thúc điều đó. Họ đã tiên tri được thời điểm mà Cthulhu trỗi dậy và nắm quyền cai quản Trái Đất. Nhân loại lúc này sẽ phải gạt sang một bên những quan điểm về nền văn minh và sự bị chế ngự. Tình trạng hỗn loạn sẽ bắt đầu và đàn ông cũng sẽ quay về với những bản năng đặc trưng của họ.

Nguồn gốc của Cthulhu

Theo Lovecraft, con người chưa bao giờ hiểu hoàn toàn về Cthulhu bởi vì sự tồn tại của quái vật này thường đồng nghĩa với cái chết. Thế giới của Lovecraft chứa nhiều loài sinh vật mà không một ai có thể hiểu được hết. Một vài trong số được được biết đến như The Great Old Ones (quái vật nguyên thủy khổng lồ) hay The Old Ones, thân hình dữ tợn, mạnh mẽ, gớm ghiếc và có tuổi thọ rất cao, chỉ kém các ngôi sao. Mặc dù Lovecraft sử dụng cụm từ "The Great Old Ones" theo một cách khá mâu thuẫn nhưng hầu hết những người tin vào quan điểm của Lovecraft đều chấp nhận rằng Cthulhu là một trong những quái vật ngoài Trái Đất mà chỉ tồn tại một phần trong thế giới hạn hẹp của chúng ta mà thôi.

Bởi vì những câu chuyện của Lovecraft gần như luôn được kể theo ngôi thứ nhất là người dẫn chuyện với kiến thức giới hạn nên những điều chúng ta biết cũng chỉ dừng lại ở đó. Các tác giả khác đã mở rộng thế giới quan của Lovecraft và cộng đồng những người quan tâm trên thế giới cũng đã rơi vào nhiều cuộc tranh cãi kéo dài với các quan điểm vượt ra ngoài hệ thống quy luật của thần thoại và không nên được nhắc lại nữa. Điều chúng ta biết đó là The Great Old Ones đến từ một hành tinh cách Trái Đất nhiều năm ánh sáng và có lẽ, chúng thực sự tồn tại, ít nhất là tồn tại ở một dạng nào đó – theo nhiều kích thước mà con người chưa thể nắm bắt được.

Khá nhiều quái vật thuộc nhóm The Great Old Ones có mặt trên Trái Đất mặc dù hành tinh xanh của chúng ta thời điểm đó vẫn còn rất trẻ và không hề có sự sống. Elder things – một chủng quái vật khác mà thi thoảng Lovecraft gọi là Old Ones đã chiếm lấy trái Đất, xây dựng nên những thành phố khổng lồ và có lẽ đã góp phần kiến tạo sự sống trên hành tinh này. Khi The Great Old Ones đối đầu với Elder Things, do bất phân thắng bại nên một thỏa thuận hòa bình đã được thiết lập. The Great Old Ones lập nên thành phố đá R'lyeh, cai trị Trái Đất hàng triệu năm cho đến khi loài người xuất hiện.

Tục thờ cúng Cthulhu

Vào thời tiền sử, Cthulhu kết nối với con người bằng thần giao cách cảm, dẫn họ tới những ngôi đền cổ và các khu vực nơi mà con người phát hiện ra tượng, các công trình nghệ thuật từ những thế giới khác. The Great Old Ones tạo ra các bức tượng này từ những vật liệu không tồn tại trên Trái Đất và từ đó, tục thờ cúng Cthulhu bắt đầu hình thành.

Không lâu sau khi loài người xuất hiện, R'lyeh bị chôn vùi dưới đáy đại dương khiến The Great Old Ones bị mắc kẹt. Một bộ phận nhỏ loài người vẫn ghi nhớ cách liên lạc với Cthulhu bằng thần giao cách cảm và vẫn tiếp tục thờ phụng quái vật này. Lovecraft ghi rằng tục lệ này trải dài khắp Trái Đất, từ Trung Quốc cho tới Greenland và các đầm lầy ở Louisiana với câu khấn "ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagl fhtagn!", lặp lại 3 lần và nói nhanh hết sức có thể.

Lovecraft giải thích rằng các tín hiệu của não bộ không thể xuyên qua lớp nước dày nên The Great Old Ones bị cô lập với thế giới loài người và không thể có bất kỳ tác động trực tiếp nào cả. Chúng nằm im lìm dưới thành phố đá, chờ đợi một ngày khi các tinh tú trên bầu trời kết nối với nhau và R'lyeh sẽ nổi lên trên mặt nước một lần nữa. Thậm chí, Lovecraft còn ghi rõ tọa độ của thành phố cổ trong tác phẩm "The Call of Cthulhu" của ông: Nam 47° 9' và Bắc 126° 43' 47". Đồng thời, ông còn mô tả kiến trúc của thành phố này không tuân theo các định luật của Ơclit (phi Ơclit), đầy các góc cạnh và bề mặt cong kỳ lạ dường như có sự lồi lõm theo thời gian.

Thần thoại về Cthulhu

Lovecraft đã tạo ra rất nhiều loài sinh vật kỳ lạc và dữ tợn trong các tác phẩm của mình và cả cuộc đời, ông khuyến khích những người bạn của mình viết nên những câu chuyện mới từ thế giới viễn tưởng của riêng họ. Ông là một cây bút sung mãn và các nhà lịch sử đã lưu trữ rất nhiều thư từ mà ông đã gửi cho các tác giả khác, bao gồm cả các cuộc thảo luận dài về nội dung của các tác phẩm và làm thế nào để người khác có thể sử dụng chúng.

Những người hâm mộ Lovecraft coi câu chuyện của ông như một thần thoại về Cthulhu, mặc dù thực tế là quái vật này không phải là sinh vật mạnh nhất trong bộ sưu tập các sinh vật "quái dị" mà Lovecraft tưởng tượng. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải chỉ ra rằng Lovecraft đã viết nhiều câu chuyện và bài thơ mà không hề có bất cứ liên kết nào với các thần thoại về Cthulhu. Điều thực sự thú vị đó là Cthulhu không còn giới hạn trong trí tưởng tượng của ông nữa, mà ngược lại, những câu chuyện về quái vật này đã phát triển rất mạnh.

Sau đây là một số quái vật khác xuất hiện trong danh sách thần thoại về Cthulhu:

1. Azathoth: Sinh vật sở hữu kích thước và sức mạnh không giới hạn cai quản trung tâm vô cực.

2. Dagon: Sinh vật được xem là "cha" của rất nhiều quái vật khác như Deep Ones, có hình dạng nửa người, nửa cá. Dagon không phải là quái vật trong trí tưởng tượng của Lovecraft – đây là vị thần chủ chốt của người Philistines ( thủy tổ của người Palestine).

3. Hastur: Vị thần độc ác, thường được biết đến với biệt hiệu "quái vật vô danh" bởi vì bất cứ khi nào có ai đó nhắc tên quái vật này thì nó đều xuất hiện với tâm trạng rất tồi tệ.

4. Nyarlathotep: Linh hồn và sứ giả của các vị thần khác, có hình dạng không xác định rõ ràng do có sự biến hóa.

5. Shoggoths: Được tạo ra bởi Elder Things, đóng vai trò là nô lệ và có thể biến hóa thành nhiều hình dạng khác như với cơ thể nhớp nháp đầy chất dính.

6. Yog-Sothoth: Vị thần tối cao, đóng vai trò quyết định sự tồn tại và thời gian, được đề cập khá nhiều trong cuốn sách thần bí Necronomico.

Cthulhu có phát ra âm thanh Bloop không?

Vào năm 1977, Cục Quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) phát hiện ra một loại âm thanh bí ẩn trong lòng Thái Bình Dương khi đang sử dụng microphone để thăm dò tàu ngầm của Xô Viết trong chiến tranh lạnh. Âm thanh này được phát ra với tần số cực thấp, trong khoảng 50° S, 100° W (một điểm xa xôi ở phía nam Thái Bình) nhưng âm lượng lại lớn đến mức ngay cả các thiết bị ở cách đó 5.000km cũng có thể bắt được. Khi tiến hành tăng tốc độ âm thanh đã thu được thì có vẻ nó giống như tiếng Bloop. Một số ý kiến nhận định Bloop giống như âm thanh do cá voi phát ra, tuy nhiên, các nhà sinh vật học lại khẳng định chú cá voi này phải có kích thước lớn hơn rất nhiều kích thước của chú cá voi lớn nhất mà con người biết đến. Đáng nói là sau một thời gian lặp đi lặp lại trong lòng biển, Bloop bất ngờ biến mất không dấu vết. Những người tin vào sự tồn tại của Cthulhu đưa ra ý kiến cho rằng đây chính là tiếng ngáy của con quái vật đang ngủ dưới lòng thành phố bị chôn vùi R'lyeh.

Cthulhu trong văn hóa đại chúng

Nhờ sự bí ẩn mà đến nay, Cthulhu đã xuất hiện trong rất nhiều bộ phim, tivi, truyện tranh, game, âm nhạc và cả những nền văn hóa cổ. Lovecraft đã nỗ lực gây tác động mạnh tới người đọc mặc dù là thực tế, Cthulhu không hề xuất hiện nhiều trong các tác phẩm của tác giả. Có lẽ, bởi vì Cthulhu có liên hệ với Trái Đất và đã bị giam giữ ở hành tinh này hàng ngàn năm hoặc có lẽ, một sự mô tả về ngoại hình của quái vật này sẽ khiến chúng ta có cảm giác sợ hãi, ghê tởm và bị ám ảnh. Cho dù là lý do gì đi nữa (dù chưa được tìm ra) thì Cthulhu đã trở thành "The Great Old One" thực sự.

Một vài bộ phim đã sử dụng những ý tưởng kinh dị của Lovecraft như Re-Animator, In the Mouth of Madness, Dagon, The Dunwich Horror và Necronomicon.

Một tựa game nhập vai thuộc thể loại kinh dị có tên Call of Cthulhu cũng đã được ra mắt. Trò chơi này sở hữu cốt truyện được truyền cảm hứng về các thần thoại của Cthulhu. Ngoài ra, một video game khác có tên Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth cũng đã được phát hành. Người chơi sẽ vào vai một nhân vật chính bước vào chuyến phiêu lưu khám phá thế giới tưởng tượng của Lovecraft, đối mặt với những cơn ác mộng và nỗ lực để sống sót.

Tuy nhiên, tất cả những gì về Cthulhu đến nay vẫn còn là bí ẩn và có lẽ, chúng chỉ xuất hiện trong giấc mơ mà thôi.

-----------------------------

Nguồn: Tamsugiadinh

Thực hiện: Thu Hương