10. Con chỉ là một đứa trẻ

Tự kỷ chỉ là một phần của con chứ không phải là tất cả. Tất cả mọi người bình thường khác đều có những suy nghĩ, cảm xúc, sở thích, ý tưởng, tài năng, và cả những giấc mơ. Và con cũng vậy.

Khi trưởng thành, ai cũng có thể kiểm soát cách thể hiện chính bản thân mình nhưng con chỉ là một đứa trẻ đang tập làm quen với thế giới, tất cả mọi người thậm chí là những người thân yêu nhất đều có thể chưa hoặc không biết đến những khả năng của con. Điều đó không có nghĩa là con đang KHÁC mọi người. Hãy nhớ con vẫn còn là một đứa trẻ, con vẫn đang nỗ lực thể hiện chính mình và con KHÔNG HỀ KHÁC BIỆT như cách mọi người vẫn thường nhìn nhận, đánh giá.

9. Tất cả các giác quan của con luôn nhạy cảm.

Điều đó có nghĩa rằng trong một môi trường với những âm thanh, mùi vị, và cảm xúc mà đối với mọi người đều vô cùng bình thường lại có thể đem đến những đau đớn về mặt cảm giác với con, thậm chí khiến con cảm thấy căm ghét, thù địch hay có những phản ứng hung hăng đáp trả. Tất cả chỉ là con đang cố gắng tự bảo vệ bản thân mình mà thôi. Đây là lý do tại sao một chuyến đi đơn giản đến các cửa hàng tạp hóa có thể rất khó khăn với con.

Thính giác của con có thể sẽ vô cùng mẫn cảm với các âm thanh từ loa đài, tiếng bước chân, tiếng điện thoại, tiếng ho, tiếng máy xay cà phê thậm chí kể cả tiếng động cơ. Phần não bộ của con không thể chắt lọc các âm thanh không muốn nghe và có thể khiến nó ở trong tình trạng quá tải.

Khứu giác cũng trở nên nhạy cảm, con có thể nhận ra cá ở quầy không được tươi, một ai đó đứng bên cạnh hôm nay chưa tắm, tiệm thực phẩm đang rán xúc xích vv..vv..

Và điều khiến con không thể ức chế cảm xúc của mình còn là phần thị giác luôn trong trạng thái bùng nổ: Ánh sáng từ đèn huỳnh quang đang nhấp nháy; Các không gian dường như đang chuyển động; Quạt xoáy trên trần nhà..vv..vv. Tất cả điều này ảnh hưởng không nhỏ lên sự cân bằng trong cơ thể của con.

8. Phân biệt giữa không và không thể.

Không phải là con không nghe mẹ nói mà chỉ là con không thể hiểu được điều đó mà thôi. Thay vì gọi con và nói điều gì đó mà con không thể hiểu hãy đến gần bên con, nhìn vào mắt con và nói chuyện bằng chữ rõ ràng ví dụ như : " Con hãy cất quyển sách đi và đi ăn trưa nào". Việc làm đơn giản này sẽ khiến con hiểu rõ ràng hơn điều mọi người đang truyền tải và muốn con thực hiện.

7. Con luôn hiểu mọi từ ngữ theo nghĩa đen.

Mẹ nói "Ngã bây giờ" trong khi điều mẹ muốn có nghĩa là "Đừng chạy nữa" thì hãy nói với con rằng "Đừng chạy nữa" vì con sẽ không thể liên hệ câu ám chỉ với việc phải dừng lại hành động của mình. Với con tất cả mọi từ ngữ diễn đạt đều sẽ được hiểu theo nghĩa đen. Chính vì thế thành ngữ, chơi chữ, sắc thái, suy luận, ẩn dụ, ám chỉ, và mỉa mai con đều sẽ không hiểu rõ ràng.

6. Hãy lắng nghe cách mà con đang cố gắng để giao tiếp.

Thật khó cho con để có thể cho mẹ hoặc những người xung quanh biết con đang cần gì, con luôn gặp khó khăn để mô tả cảm xúc của mình mẹ ạ. Con có thể đang đói, thất vọng, sợ hãi hay bối rối nhưng ngay lúc này con không thể tìm thấy những từ để diễn đạt điều đó. Hãy lưu ý đến ngôn ngữ cơ thể của con, những sự kích động và các dấu hiệu khác để hiểu điều con muốn nói.

5. Dùng hình ảnh giúp con định hướng thị giác.

Con cần phải nhìn thấy một cái gì đó để có thể hiểu nó, bởi vì mọi lời nói giống như hơi nước với con, chúng sẽ bốc hơi ngay lập tức trước khi con có thể ghi nhớ. Con không có kỹ năng để ngay lập tức xử lý các tình huống, vì vậy việc hướng dẫn với các thông tin hình ảnh trực quan sẽ giúp con rất nhiều trong việc bổ sung khối lượng lớn các thông tin cần thiết để con có thể phát triển.

4. Hãy giúp con phát triển theo hướng những việc con có-thể-làm:

Giống như bất kỳ ai, con không thể học trong một môi trường mà con luôn luôn cảm thấy rằng mình không đủ khả năng và sự hiểu biết. Con sẽ luôn khép kín và trốn tránh bất cứ điều gì mà con cảm thấy mình chắc chắn sẽ chỉ nhận được những lời chỉ trích và những cái lắc đầu. Hãy tìm đến những điểm mạnh của con và phát triển chúng theo cách tốt nhất, đa phần trẻ tự kỷ đều là thiên tài trong một lĩnh vực nào đó, chỉ cần được khám phá và phát triển đúng hướng.

3. Giúp con hòa nhập với xã hội:

Con cũng rất muốn chơi cùng với những đứa trẻ khác nhưng con vẫn đứng một mình trong góc bởi đơn giản con không biết bắt đầu như thế nào? Xin hãy hướng dẫn con cách làm thế nào để chơi với những người bạn khác, nói cho con cách cần phải đối xử ra sao với các tình huống phát sinh trong việc kết bạn. Ví dụ như khi con bật cười khi thấy bạn ngã, điều đó không có nghĩa là con cảm thấy buồn cười mà chỉ là con không biết phải làm gì và nói gì trong trường hợp đó mà thôi. Hãy hướng dẫn con hỏi bạn: " Bạn không sao chứ?" và giúp bạn đứng dậy. Dần dần những mối liên kết đó sẽ mở rộng thế giới quan của con, khiến con cảm thấy hạnh phúc với cuộc sống của mình.

2. Xác định những biểu hiện quá khích:

Đôi khi việc phát tác những cơn nóng giận và phản ứng hung hăng lại là điều kinh khủng với con nhiều hơn với những người khác. Chúng xảy ra khi một hoặc nhiều giác quan của con bị quá tải hoặc vì bản thân con đã bị đẩy vào những tình huống mà khả năng của con không thể hiểu biết và nắm bắt rõ ràng.Hãy nhớ rằng tất cả mọi thứ con làm là một hình thức giao tiếp, và lúc ấy con đang cần được thấu hiểu và hỗ trợ biết bao bởi con không thể nói với mẹ về những điều đang xảy ra khiến con khó chịu.

1. Hãy yêu con vô điều kiện:

Hãy vứt bỏ những suy nghĩ theo kiểu :"Con chỉ cần" và "Tại sao con không thế?". Con là một đứa trẻ tự kỷ, và con không hề mong muốn bị mắc chứng bệnh này. Mọi điều tồi tệ nhất sẽ xảy ra với con chứ không phải là bất cứ ai khác. Nếu không có sự hỗ trợ của mẹ và những người xung quanh, cơ hội để con lớn lên để thành công và độc lập sẽ rất mỏng manh. Sự hỗ trợ và hướng dẫn của tất cả mọi người có ý nghĩa với con nhiều hơn rất rất nhiều so với cách mọi người đang nghĩ.

Ba từ mà con muốn mọi người thấu hiểu đó chính là: Kiên nhẫn, kiên nhẫn và kiên nhẫn.

Hãy xem chứng tự kỷ của con như là một khả năng khác chứ không phải là một khiếm khuyết của cơ thể hay linh hồn. Hãy nhìn vào những điểm mạnh của con, có thể con không giỏi giao tiếp bằng mắt hay trò chuyện, nhưng mẹ có thể sẽ nhận thấy rằng con không bao giờ nói dối, lừa gạt hay phán xét bất cứ ai.

Vì vậy hãy ủng hộ và yêu thương con dù cho con là ai đi chăng nữa. Hãy xem làm thế nào mà con có thể đứng lên đương đầu với mọi khó khăn trong vòng tay yêu thương và tin tưởng của tất cả mọi người.

------------------------------------

Tác giả: Tzang

Thực hiện: Yo Le và nhóm sản xuất RadioMe

Nếu bạn có những bài viết, tâm sự muốn chia sẻ, vui lòng liên hệ e-mail camxuc@i-com.vn